تعیین گونه‌ها و ویژگی‌های گیاهان مقاوم به چرای حیوانات در مراتع استپی بروجن

Authors

  • حمزه علی شیرمردی
  • عطاالله ابراهیمی
  • مجتبی مقصودی مقدم
  • پژمان طهماسبی
Abstract:

تعیین گونه‌ها و ویژگی‌های شاخص گیاهی علاوه بر تخمین خصوصیات اکولوژیکی مراتع به ویژه مراتع خشک و نیمه خشک، راهکاری مناسب برای  اصلاح و احیاء مراتع استپی از طریق معرفی گونه ها با ویژگی های مرتبط با هر منطقه، به شمار می­آید.  به همین منظور این مطالعه در سه نوع  مدیریت قرق، چرای متوسط و چرای آزاد با شدت سنگین در منطقه نیمه استپی بروجن انجام شد. نمونه‌برداری از درصد پوشش گونه‌های گیاهی در10 پلات مستقر شده در طول 3 ترانسکت (در کل 90 پلات در طول 9 ترانسکت) در هر منطقه چرایی به روش تصادفی- سیستماتیک صورت گرفت. ویژگی‌های گیاهی مورد بررسی شامل فرم‌های رویشی (گندمی یکساله، گندمی چند‌ساله، پهن‌برگ یک ساله، پهن‌برگ چند‌ساله و بوته‌ای)، شکل‌های زیستی رانکیائر (فانروفیت، اپی‌فیت، کامفیت، همی‌کریپتوفیت، ژئوفیت یا کریپتوفیت، تروفیت و هیدروفیت)، ساختار پوشش (طوقه‌ای، نیمه‌طوقه ای، راست) و خوشخوراکی گونه‌ها (کلاسI  (خوشخوراک)، کلاس II (مطلوب) و کلاس III (غیر‌خوشخوراک)) و ارتفاع گیاهان بود. برای تعیین گونه‌های شاخص مقاوم به چرای حیوانات و بررسی تغییر در خصوصیات پوشش به ترتیب از تحلیل گونه‌های شاخص و رج­بندی مقیاس بندی چندبعدی غیرمتریک استفاده شد. نتایج تحلیل گونه‌های شاخص نشان داد که برای قرق بلندمدت 16 گونه و قرق کوتاه‌مدت 8 گونه و منطقه چرای آزاد 4 گونه به عنوان گونه‌های شاخص وجود دارد و ویژگی‌های شاخص منطقه قرق شامل همی‌کریپتوفیت‌ها، کریپتوفیت‌ها، گندمی چندساله و گیاهان کلاس I؛  ویژگی‌های شاخص منطقه با شدت چرای متوسط شامل پهن برگ یکساله، گندمیان چندساله کوتاه، گیاهان علفی با ساختار پوشش راست؛ و ویژگی‌های شاخص منطقه با چرای سنگین شامل گندمیان یکساله، تروفیت‌ها،  گیاهان با ساختار پوشش طوقه‌ای و کلاس خوشخوراکی III بود. نتایج بیانگر این موضوع است که چرای حیوانات با تغییر در گونه‌های گیاهی شاخص مناطق مختلف، موجب تغییر در ترکیب ویژگی‌های گیاهی شده و بر این اساس می‌توان با تعیین ویژگی‌های شاخص گیاهی منطقه مورد نظر به شدت‌های چرایی اعمال شده نیز پی برد، با این وجود باید همزمان از چندین گونه و ویژگی شاخص برای تخمین شرایط موجود استفاده نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین گونه ها و ویژگی های گیاهان مقاوم به چرای حیوانات در مراتع استپی بروجن

تعیین گونه ها و ویژگی های شاخص گیاهی علاوه بر تخمین خصوصیات اکولوژیکی مراتع به ویژه مراتع خشک و نیمه خشک، راهکاری مناسب برای  اصلاح و احیاء مراتع استپی از طریق معرفی گونه ها با ویژگی های مرتبط با هر منطقه، به شمار می­آید.  به همین منظور این مطالعه در سه نوع  مدیریت قرق، چرای متوسط و چرای آزاد با شدت سنگین در منطقه نیمه استپی بروجن انجام شد. نمونه برداری از درصد پوشش گونه های گیاهی در10 پلات مست...

full text

شکست تصادفی آشیان اکولوژیک گونه‌های گیاهی مراتع در اثر چرای حیوانات (مطالعۀ موردی: شهرستان بروجن، استان چهارمحال بختیاری)

Species relative abundance have closely related to ecological niche of plant communities. The broader specie ecological niche for food sources the greater relative abundance of plant species. Species abundance distributions models can be are divided into two groups Statistical and biological models. In this study we aimed to investigate how animal grazing (Long time grazing exclusion, Grazing a...

full text

پاسخ تنوع گونه‌ای و عملکرد جوامع گیاهی به چرای حیوانات در طول شیب تغییرات بارش به منظور حفاظت مناطق استپی و نیمه استپی

بررسی معنی دار بودن اثر متقابل چرای حیوانات و بارش که به‌عنوان شاخصی برای قابلیت تولید یک زیستگاه معرفی می‌شود، بر تنوع عملکرد و شاخص‌های تنوع گونه‌ای جوامع گیاهی، از جمله موارد کلیدی است که می‌تواند کمک قابل توجهی به مدیران مرتع در جهت تخمین و پیشگویی تغییرات در پوشش گیاهی کند. بنابراین این تحقیق در 41 منطقه در مراتع استپی و نیمه استپی استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری، در پاسخ تنوع عملکرد و ش...

full text

طبقه‌بندی شایستگی مراتع جهت چرای گوسفند در مراتع منطقه نیمه استپی ترناس

شایستگی مرتع یکی از مهم­ترین موارد موجود در امر آنالیز و ارزیابی آن به شمار می­رود و شناخت عوامل مؤثر بر آن از اهمیت شایانی برخوردار است. از آنجایی که به طور تقریبی همه اجزای اکوسیستم مرتعی روی شایستگی مرتع تأثیر می­گذارند و بررسی همه این عوامل امکان­پذیر نیست، بنابراین دو عامل فیزیکی و پوشش ­گیاهی در تعیین شایستگی مورد استفاده قرار گرفتند که به صورت سه زیرمدل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به ...

full text

تغییرات تنوع گونه‌ای و گروه‌های کارکردی در ارتباط با چرای دام در مراتع استپی ندوشن یزد

Grazing of Livestock is one of the factors having influence on the structure and dynamics of the range land vegetation. Grazing management is a vital factor to control the intensity of the rangeland ecosystems degradation. In this study, plant functional traits and diversity and richness properties were used to assess the vegetation response to different grazing intensities. This was done in No...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 3

pages  63- 75

publication date 2011-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023